O Día de Europa celebra cada 9 de maio a paz e a unidade do continente e para iso as institucións da Unión Europea (UE) abren as súas portas aos cidadáns e organizan diversos eventos para darse a coñecer.
En Galicia tamén somos e está presente a UE. Aquí está situado o Laboratorio de Referencia da Unión Europea para biotoxinas mariñas (EURLMB).
No ámbito da seguridade alimentaria, a Comisión Europea designa “Laboratorios de Referencia da Unión Europea” mediante un proceso público de selección cuxo funcionamento é revisado periodicamente. Unha destas revisións levouse a cabo durante a reorganización dos organismos da UE para adecuarse á nova etapa sen Reino Unido. O EURLMB conta desde entón con novas competencias.
O laboratorio da Unión Europea para biotoxinas mariñas está situado no edificio CITEXVI do campus universitario de Vigo.
Desde 2009 está dirixido pola Dra. Ana Gago Martínez, investigadora da Universidade de Vigo.
Para coñecer máis sobre este Laboratorio de Referencia da UE entrevistamos á súa directora.
Ana Gago Martínez no EURLMB
¿De que organismo depende el EURLMB?
O laboratorio está asignado á Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición (AESAN), quen á súa vez ten establecido un contrato coa Universidade de Vigo para a dirección científico-técnica da que eu son responsable, apoiada polo meu equipo técnico de investigadores desta universidade.
¿Como se financia este centro?
Para o desenvolvemento das actividades do EURLMB, cóntase co financiamento da Comisión Europea a través da Dirección Xeral de Saúde e Seguridade Alimentaria (DG SANTE). Esta DG proporciona o orzamento necesario para levar a cabo o plan de traballo que propón a Directora do EURLMB e que é aprobado pola Comisión Europea.
¿Cales eran as súas funcións e competencias ata 2019?
As competencias iniciais centrábanse no control das biotoxinas mariñas e do fitoplancto.
¿Por que se incrementaron estas funcións e cales son?
As función se incrementaron como consecuencia do BREXIT e tras a desaparición do Laboratorio de Referencia da UE para o control de contaminantes microbiolóxicos en moluscos bivalvos (CEFAS). A desaparición de devandito EURL tivo como consecuencia unha redistribución das actividades das que este EURL era responsable. En concreto, os aspectos relacionados co control microbiolóxico das zonas de produción de moluscos bivalvos especificamente centrado no mantemento das Guías para levar a cabo devandito control, foi unha actividade asignada ao EURLMB.
Grupo de investigación no Laboratorio de Referencia EURLMB
¿Este Laboratorio de Referencia identificou algunha biotoxina mariña que poida considerarse un risco emerxente na UE?
As biotoxinas mariñas emerxentes é o reto máis importante ao que nos estamos enfrontando actualmente na tarefa de investigación do EURLMB.
As tetrodotoxinas son un exemplo de risco emerxente en moluscos bivalvos tras a súa identificación nestes animais en distintas zonas costeiras na Unión Europea. Tras a Opinión da EFSA publicada en 2017, o EURLMB tivo que enfrontarse á tarefa de poñer a punto e validar a metodoloxía adecuada para levar a cabo o seu control e buscar os datos de ocorrencia en moluscos bivalvos das costas europeas.
Na actualidade, os esforzos do grupo de investigación involucrado nas tarefas do EURLMB, no que respecta a biotoxinas emerxentes, están centrados principalmente na posta a punto de metodoloxías analíticas para a determinación das devanditas toxinas en moluscos bivalvos, como é o caso das iminas cíclicas e as brevetoxinas.
Por outra banda, o EURLMB xa conta coa metodoloxía de confirmación da ciaguatoxina, outra toxina mariña da que se está facendo un seguimento en varios países europeos
¿Como se conseguiu a metodoloxía para a identificación da ciguatoxina?
A aparición de varios casos de intoxicación pola inxesta dalgúns produtos da pesca capturados en augas europeas (2004-2008), por unha toxina descoñecida naquel momento, xerou preocupación sanitaria e interese científico, o cal se canalizou a través de varios proxectos de investigación.
Co proxecto EUROCIGUA conseguiuse a identificación do composto responsable da intoxicación por consumo de peixe. Neste proxecto, cofinanciado pola Autoridade Europea de Seguridade Alimentaria (EFSA), o grupo de investigadores da Universidade de Vigo do que son responsable, estivo directamente involucrado, exercendo a tarefa da caracterización do risco das ciguatoxinas mediante o desenvolvemento de metodoloxías analíticas de confirmación con detección por Espectrometría de Masas. Estas metodoloxías analíticas foron transferidas ao EURLMB.
Laboratorio de Referencia da Unión Europea para Biotoxinas Mariñas no edificio CITEXVI
Para consultar:
Web EU Reference Laboratory for Marine Biotoxins (EURLMB)
Reglamento (UE) 2017/625 del Parlamento Europeo y del Consejo de 15 de Marzo de 2017
Web EUROCIGUA. Project “Risk characterization of ciguatera food poisoning in Europe”
Grupo de Análise química e efectos fisiolóxicos de biotoxinas acuáticas, contaminantes ambientais e alimentarios (CI8 da UVigo))